Laten we beginnen met het goede nieuws: iedereen is een wandelaar! Als je fysiek in staat bent om te lopen, dan is wandelen een goede, volgende stap. Dat je als beginnend wandelaar (nog) geen meerdaagse wandeltochten loopt, wil niets zeggen. Elke wandeling is er één, van 2 tot 20 kilometer. Voor beginners zetten we hier wat tips op een rij…

Wie zijn wandelaars?

De meeste wandelaars houden van rust, natuur, fysieke uitdaging en de sociale component (die je naar wens kunt inbouwen). Je kiest zelf welke ingrediënten je in je wandeling stopt: veel kilometers of juist weinig, samen met een wandelmaatje of lekker alleen, met je verrekijker op zak in het bos of wandelen langs hunebedden… Het is een leuk avontuur om erachter te komen wat voor wandelaar jij bent.

Wat is wandelen?

Wandelen is de laagdrempeligste sport die bestaat. Wandelschoenen aan en gaan! Wandelen is lopen voor je ontspanning of als sportieve bezigheid. Het is bewezen gezond voor lichaam en geest. Onderweg zie je veel en leer je gaandeweg over het landschap en de planten en dieren die er voorkomen. Alleen maar voordelen dus!

Waar wandel je?

Bijna overal in Nederland kun je wandelen. Zomaar beginnen met lopen kan, maar een wandelroute volgen is handiger. Wandelroutes volgen meestal paden die erop gericht zijn de omgeving zo min mogelijk te verstoren tijdens je ontdekking van het landschap. Het is daarom belangrijk om op de paden te blijven. Daarnaast weet je met een wandelroute (ongeveer) waar je aan begint en kun je je beter voorbereiden.

Tien vragen over wandelen

1. Wat heb je minimaal nodig om te wandelen?

Wandelen is een heel laagdrempelige sport. Je kunt het zo gek maken als je zelf wilt, maar je hebt in principe maar een paar zaken écht nodig: Stevige wandelschoenen, navigatie en een fles water.

2. Hoeveel kilometer wandel je per uur?

Gemiddeld wandel je zo’n vijf kilometer per uur. Als beginner wandel je tussen de drie en vier-, als meer gevorderde wandelaar tussen de vijf en zes kilometer per uur.

3. Wat voor wandelpaden zijn er?

Lange-Afstands-Wandelpaden (LAWs) zijn wit-rood gemarkeerde routes van minstens 150 kilometer.

In Nederland zijn er 23 LAWs, goed voor zo’n 7500 kilometer wandelplezier door de natuur. Ze volgen zoveel mogelijk onverharde paden en leiden door bossen, uitgestrekte heidegebieden, Nationale Parken, dorpjes en steden. Elk LAW heeft zijn eigen geschiedenis en zijn eigen verhaal.

Nivon beheert vijf LAWs: het Overijssels Havezatenpad, het Noaberpad, het Maarten van Rossumpad, het Trekvogelpad en het Pieterpad. Ook geeft Nivon per LAW een handige wandelgids uit met routebeschrijvingen, plattegronden en achtergrondinformatie.

Streekpaden zijn een soort LAWs, maar lopen niet van A naar B. Het zijn meerdaagse rondwandelingen binnen een regio, tussen de 80 en 350 kilometer lang. Ze zijn gemarkeerd met een geel-rood teken. De regio waar het pad doorheen loopt, is het thema van het Streekpad. Er zijn er 19 in totaal.

Nivon beheert zeven Streekpaden: het Oosterscheldepad, het Brabants Vennenpad, het Maas-Niederrheinpad, het Groene Hartpad, het Veluwe Zwerfpad, het Drenthepad en het Utrechtpad.

Wandelnetwerken zijn routes via knooppunten, vergelijkbaar met fietsknooppunten. Via deze paden kun je zelf je route bepalen. Je kiest een startpunt (elk heeft een nummer of een combinatie van een letter en een nummer) en volgt dat tot het volgende knooppunt. Bij elk knooppunt kun je je route inkorten, uitbreiden of wijzigen. Via wandelnet.nl kun je vooraf je route bepalen.

Dagwandelingen worden uitgebracht door onder andere NS-wandelingen, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en nog meer organisaties. Op hun eigen websites en wandelnet.nl vind je meer informatie.

4. Hoe vind je wandelroutes?

Bedenk wat voor soort wandelroute je zoekt en (ongeveer) waar. Wil je meerdere dagen wandelen, dan kom je uit op een LAW of een Streekpad. Voelt dat nog een beetje spannend? Proef dan eens van een van de Nivon Trektochten: twee dagen wandelen over delen van de goed gemarkeerde en onderhouden wandelpaden. Het begin- en eindpunt van je Tweedaagse is goed te bereiken met het openbaar vervoer. Het zijn steeds tweedaagse hikes tussen de 6 en 25 km met een overnachting in een natuurvriendenhuis. Je start en eindigt bij een OV-punt.

‘Gewoon’ een dagtocht lopen? Dat kan ook op een LAW of Streekpad. De wandelgidsen van Nivon doen meestal ook suggesties voor dagtochten. Wil je nóg meer keuze? Kijk dan op wandelnet.nl of download een van vele wandelapps.

5. Hoe navigeer je tijdens het wandelen?

Onderweg wil je weten hoe je de wandelroute moet volgen. Dit kan globaal op vier manieren of een combinatie hiervan:

• Wandelgids of routebeschrijving
• Gemarkeerde wandelpaden (gekleurde paaltjes, genummerde knooppunten of markeringen, zoals wit-rood (LAW) of geel-rood (Streekpaden)
• Wandel-GPS (navigatie-apparaat)
• Wandelapps (navigatie op je telefoon)

6. Wanneer kun je het beste wandelen?

In principe kun je alle dagen van het jaar wandelen, van zonsopgang tot zonsondergang. Veel natuurgebieden zijn verboden terrein na zonsondergang, om het wild te beschermen. In de lente zijn bepaalde gebieden afgesloten vanwege het broedseizoen. Wat betreft het weer kun je eigenlijk in elk seizoen wandelen. Een goede voorbereiding bepaalt je wandelplezier en het motto is: slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding. De herfst en de lente zijn wel favoriete wandelseizoenen onder wandelaars.

7. Wat zijn handige wandelspullen?

Naast de meest essentiële spullen zoals wandelschoenen, navigatie en een fles water is er nog een aantal dingen dat het leven van een wandelaar een stuk fijner maakt.

• Draag comfortabele, sneldrogende kleding en bescherm jezelf tegen de elementen (muts, windjack, buff, handschoenen, hoed, afritsbroek, zonnebrandcrème, etc.).
• Een niet al te grote, goed passende rugzak (daypack) met een ventilerend rugpand en eventueel een netje voor je waterzak.
• Maak het makkelijker om onderweg te drinken en stop een waterzak in je rugzak. Met het drinkslangetje zuig je water uit de zak en wacht je niet te lang met drinken. Zeker in de zomer een aanrader.
• Vrijwel elke wandelaar zal vroeg of laat een blaar oplopen. Voorkomen is beter dan genezen en dat kan met een gehwolzalf, voetzalf of talkpoeder. Voel je toch iets schuren? Plak er snel een stukje pleistertape op, dat voorkomt (verdere) ontwikkeling van de blaar.
• Soms kom je maar geen (droog) bankje tegen. Dan is een isolerend zitmatje een absolute luxe om op uit te rusten tijdens je pauze.
• Zodra de temperatuur boven de 5 graden komt, is de grootste vijand van elke wandelaar weer actief: de teek. Ga altijd op pad met een tekenpincet en controleer na elke wandeling op een tekenbeet.
• Een andere ‘vijand’ is de zon. Smeer je in met zonnebrandcrème, draag een hoed, drink voldoende en draag een zonnebril om je ogen te beschermen.

8. Eten en drinken: wat neem je mee?

Regel nummer één is dat je altijd voldoende water meeneemt. Natuurlijk in de zomer, maar ook in de winter moet je goed blijven drinken. Eten hangt natuurlijk af van je persoonlijke smaak, maar handige tussendoortjes om je bloedsuiker op peil te houden zijn fruit (banaan, mandarijn of appel), mueslirepen, nootjes of een stukje chocola (let op met smelten in de warmte).

9. Geen auto, toch wandelen?

Je hebt echt geen auto nodig om op een fijn beginpunt te komen. Bijna alle Nivon-wandelingen zijn afgestemd op het openbaar vervoer, de Wandeltweedaagsen zijn er zelfs speciaal voor ontworpen. Ook de mooie NS-wandelingen beginnen en eindigen bij een treinstation.

10. Samen wandelen?

Je bent zeer welkom om je aan te sluiten bij een van de Nivon wandelactiviteiten. Er zijn verschillende wandelgroepen, in verschillende regio’s. Een natuurvriendenhuis vormt de ideale uitvalsbasis om (samen) te wandelen. Je kunt ook altijd een oproep plaatsen voor een wandelmaatje in de Facebookgroep Nivon Ontmoet of op de website van Te Voet Online.